Wystawa

Stowarzyszenie Antropologiczne “Archipelagi Kultury”

Szpital Specjalistyczny im. dr Józefa Babińskiego SPZOZ w Krakowie

zapraszają do odwiedzania wystawy

.UWAŻAJ NA GŁOWĘ

 która powstała jako efekt realizacji projektu “Kobierzyn Bliżej” i stara się pokazać czym jest choroba psychiczna i jej leczenie poprzez relacje osób które doswiadczyły kryzysu psychicznego.

 

STAŁA WYSTAWA O CHOROWANIU, LECZENIU I ZDROWIENIU

W SZPITALU IM. DR. JÓZEFA BABIŃSKIEGO W KRAKOWIE

 „UWAŻAJ NA GŁOWĘ” MA JUŻ DWA LATA

 

Blisko 3000 zwiedzających, wiele entuzjastycznych komentarzy i wpisów w księdze odwiedzających,

ważny i stały element w kształceniu profesjonalistów,  oto bilans dwóch lat funkcjonowania stałej wystawy „Uważaj  na głowę”,

stworzonej przez osoby po kryzysach psychicznych w Szpitalu  im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie.

 

Wystawa czynna jest dla osób indywidualnychw soboty od 12.00 do 15.00.

Prosimy zglaszac chęć zwiedzania pod adresem: maciej.bobr@babinski.pl

Istnieje także możliwość umówienia się w tygodniu (dotyczy to  grup).

Wystawę zwiedza się przez 45–60 minut.

indywidualnie lub (z uwagi na niewielkie pomieszczenia) w grupach do 15 osób.

Dla zorganizowanych grup wystawa udostępniana jest także w pozostałe dni tygodnia

od 10.00 do 14.00 po uprzednim uzgodnieniu terminu

dlatego  prosimy o zgłaszanie zamiaru odwiedzenia wystawy

na adres e-mail: maciej.bobr@babinski.pl

lub telefonicznie 12 65 24 469 lub 881 940 515

Zwiedzanie jest bezpłatne.

 

Obejrzyj film 

 

O wystawie 

W końcu lutego 2016 roku na zakończenie projektu „Kobierzyn bliżej”, zrealizowanego przez Stowarzyszenie Antropologiczne „Archipelagi Kultury” i Szpital Specjalistyczny im. dr. J. Babińskiego w Krakowie, a sfinansowanego ze środków EOG z Programu „Obywatele dla demokracji”, otwarta została wystawa opowiadająca o chorowaniu, leczeniu i zdrowieniu. Przygotowały ją osoby po kryzysach psychicznych, pokazując własne często trudne doświadczenia. Szybko okazało się, że były one udziałem wielu innych: zwiedzających wystawę pacjentów Szpitala Babińskiego i gości z zewnątrz. Ta jedyna w Polsce, o ile nie w całej Europie, prezentacja, podejmuje próbę pokazania choroby psychicznej inaczej niż w mediach czy podręcznikach psychiatrii – oczami tych, którzy znają ją z własnych przeżyć. Ma pomagać w zrozumieniu choroby i ludzi, których choroba dotyka. Osnową wystawy są cytaty z 30 przeprowadzonych w ramach projektu wywiadów z osobami z doświadczeniem kryzysu. Pozwoliły one twórcom skonstruować narrację przekazu. Uzupełniają je eksponaty przyniesione lub wskazane przez uczestników grupy projektowej .

Zlokalizowana w mrocznych podziemiach budynku XIV wystawa prowadzi zwiedzającego przez świat przeżyć związanych z chorobą, pokazuje jak postrzegane są poszczególne elementy leczenia, w tym również te uznawane za najbardziej opresyjne (np. unieruchomienie), wreszcie, i to jak wygląda sytuacja osoby opuszczającej szpital i często niemogącej odnaleźć się w tak zwanym „normalnym świecie”.

Do niedawna, a nawet obecnie, w wielu środowiskach, choroby psychiczne pozostają tabu, tematem, którego – w przeciwieństwie do innych schorzeń – nie wspomniana się  o nich  przy imieninowych stołach czy w kawiarnianych rozmowach. Traktowano je, i nadal często traktuje się, jako coś bardzo wstydliwego i stygmatyzującego. Dodatkowo choroba i osoby przezywające kryzysy psychiczne postrzegane są przez pryzmat najczęściej nieprawdziwych stereotypów. Wynik badań na temat postrzegania osób chorych, pokazują, jak stereotypy i stygmatyzacja utrudniają powrót do normalnego funkcjonowania. Lęk przed wykluczeniem powoduje, iż osoby zmagające się z kryzysem psychicznym ukrywają swoje cierpienie, nierzadko pozostając z problemem same i nierozumiane nawet przez najbliższych. Często nie wiemy, że nasz sąsiad czy znajomy znalazł się w takiej sytuacji. Z drugiej strony większość boi się kontaktu, nie potrafi wspierać, pomagać lub choćby tylko okazać odrobinę empatii, a przecież kryzysy psychiczne o różnym charakterze i nasileniu przeżywa w ciągu swojego życia co czwarta Polka i Polak. Zmiana nastawienia do osób z chorobami psychicznymi poprzez edukację, likwidacja nieprawdziwych stereotypów i skłanianie do odpowiedniego podejścia to długi proces. Otwarcie i funkcjonowanie wystawy „Uważaj na głowę” jest jego elementem. Dlatego w założeniu adresatami wystawy mieli być wszyscy zainteresowani problematyką zdrowia psychicznego, przede wszystkim przedstawiciele rodzin i bliskich osób przeżywających kryzysy psychiczne, osoby młode wchodzące w dorosłość, wreszcie profesjonaliści. Zrozumienie choroby osoby bliskiej, kolegi czy koleżanki lub podopiecznego ma podstawowe znaczenie. Jest ważne w budowaniu nie zawsze łatwych relacji domowych czy rodzinnych, powrocie do środowiska nauki czy pracy, a także we wspomaganiu procesu zdrowienia.

Dwa lata funkcjonowania wystawy pozwala wyciągnąć kilka ważnych obserwacji.

Zaangażowanie uczestników projektu. Dzięki realizacji projektu dofinansowanego z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich przez Stowarzyszenie Antropologiczne „Archipelagi Kultury” zespół zarządzający wystawą przeszedł szkolenia w zakresie oprowadzania, promocji, badania oddziaływania na odwiedzających i troski o eksponaty. Podczas regularnych dyżurów weekendowych, oprowadzający udostępniają wystawę, pytając jednocześnie o wrażenia widzów i odbiór ekspozycji.

Odbywające się co miesiąc spotkania zespołu pozwoliły także na dyskusję  nad uzupełnieniem ekspozycji, czego efektem stała się otwarta w 2017 roku część poświęcona zdrowieniu, prezentująca osobiste świadectwa osób, które przezwyciężyły kryzys psychiczny. Niektórzy uczestnicy projektu „Kobierzyn bliżej” na dobre powrócili do normalnego funkcjonowania, a w ich miejsce dołączyli nowi. Zespół wystawy nadal pozostaje otwarty na dokooptowanie nowych  osób, które chcą się włączyć w zarządzanie wystawą i oprowadzanie po ekspozycji. Wielu członków zespołu wystawy aktywnie włączyło się w działania na rzecz pomocy osobom po kryzysach psychicznych i promowania problematyki zdrowia psychicznego angażując swój czas nie tylko w weekendowe dyżury na wystawie, które  realizowane na zasadach wolontariatu. Obok samego otwarcia wystawy, w którym uczestniczyło około 150 osób, organizowane są wydarzenia, takie jak dyskusje panelowe dla studentów czy debata poświęcona problematyce duchowości i jej roli w procesie zdrowienia. Także seminarium związane z druga rocznicą otwarcia wystawy jest organizowane przez członków zespołu wystawy.

Recepcja wystawy.  Odwiedzający wystawę – a było ich około 3000 – wstęp na wystawę jest bezpłatny, więc nie ma możliwości podsumowania liczby wydanych biletów – pozostawili nam swoje opinie. Z jednej strony wyrażane były one w czasie zwiedzania i rozmów z przewodnikami po jego zakończeniu, z drugiej wpisy do księgi odwiedzin i uwagi na specjalnie do tego celu przygotowanych szerokich papierowych taśmach. Większość z nich wyraża uznanie dla twórców, podkreśla potrzebę tego rodzaju przekazu i wagę problemu. Ważne dla nas były także echa medialne wystawy (odnotowały ją wszystkie gazety i portale internetowe oraz rozgłośnie radiowe o zasięgu regionalnym. Doczekaliśmy się także filmu dostępnego na stronie internetowej TVP Kultura w cyklu „Nienasyceni”, który pokazywał uzupełnianie wystawy o część poświęconą zdrowieniu.

Wystawa jako element procesu dydaktycznego w krakowskich uczelniach. Pewnym zaskoczeniem dla twórców wystawy „Uważaj na głowę”, jest to, iż stała się ona stałym, elementem w procesie edukacyjnym na kilku kierunkach studiów wyższych. Regularnie odwiedzają wystawę odbywające praktyki zawodowe w Szpitalu Babińskiego studentki  i studenci  Pielęgniarstwa z Collegium Medicum UJ, studenci i studentki pedagogiki specjalnej Uniwersytetu Pedagogicznego oraz podyplomowych studiów z zakresu arteterapii na tejże uczelni, studenci fizjoterapii z Akademii Wychowania Fizycznego, a nawet przyszli prawnicy z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wystawa ma więc edukacyjny wymiar, często budzi nawet bardzo silne emocje, ale przede wszystkim skłania do refleksji, cel naszych działań został więc osiagnięty.