FESTIWAL SZTUKI “SAMI Z SIEBIE”
75. ROCZNICA EKSTERMINACJI PACJENTÓW ZAKŁADU W KOBIERZYNIE
Już po raz kolejny pacjenci i terapeuci zajeciowi Szpitala Babińskiego przygotowali prezentację swoich artystycznych dokonań w czasie tradycyjnego
Festiwalu Sztuki “SAMI Z SIEBIE”
Serdecznie zapraszamy do udziału w wydarzeniach Festiwalowych,
które potrwają od poniedziałku 19 czerwca do czwartku 22 czerwca.
W piatek 22 czerwca wspomianać będziemy 75 rocznicę likwidacji
Zakładu dla Umysłowo i Nerowo Chorych w Kobierzynie
i oddamy hołd pamięci zgładzonych wówczas 565 pacjentów pacjentów.
Kliknij na plakat aby zobaczyć program
W roku Jubileuszu 100-lecia kobierzyńskiego Szpitala przypada również 75. rocznica zbrodni dokonanej przez Niemców na pacjentach Zakładu w dniach 23 i 24 czerwca 1942 roku. Andrzej Bursa tak o niej pisał:
Nie znosi obłęd faraonów
Szaleństw ubogich pustelników
Kogucie pianie śpiew czajnika
Wizje Chrystusów i Szymonów
Miażdży brunatna gąsienica…
Szpital Babińskiego, który w swojej strategii zawarł między innymi zadanie troski o powierzone mu dziedzictwo (zarówno to materialne, jak i niematerialne – a więc o pamięć), od kilku już lat, w tygodniu, w którym przypada rocznica eksterminacji pacjentów kobierzyńskiego Zakładu organizuje Festiwal „Sami z Siebie” pokazujący twórczość pacjentów. Patrząc na różnego rodzaju artystyczne dokonania osób, które zmagają się z kryzysami psychicznymi, widać wyraźnie, jak bardzo nieprawdziwe było głoszone przez hitlerowską ideologię twierdzenie, że ich „życie jest niegodne życia” (Lebensunwertes Leben). Stało się ono podstawą przymusowej sterylizacji (około 400.000 osób), a później, od września 1939 r. fizycznej eliminacji osób chorych psychicznych oraz upośledzonych umysłowo, w tym również dzieci z niepełnosprawnością. Akcja, funkcjonująca pod eufemistyczną nazwą „eutanazji”, była systematyczna i zorganizowana. Do jej realizacji powołany został specjalny urząd mieszczący się przy Tiergartenstrasse 4 w Berlinie. Jego nazwy zmieniały się jednak od adresu znana jest jako Akcja T 4.
Fizyczna eliminacja chorych i niepełnosprawnych miała swój wymiar ekonomiczny (stanowiły obciążeniem dla społeczeństwa), ale przede wszystkim związana była z opartą na założeniach eugeniki negatywnej troską o czystość rasy i tak zwanej Higieny rasowej. Liczba ofiar tych działań prowadzonych od 1939 do końca wojny, z krótką przerwą spowodowaną protestami kół kościelnych, a zwłaszcza wystąpieniem biskupa Münster Clemensa Augusta hr. von Galena w lipcu 1941 r., w który nazwał „zabijanie z litości” zwyczajnym morderstwem, wyniosła około 200.000 osób.
Poprzez swoją twórczość plastyczną, literacką, muzyczną czy teatralną pacjenci i byli pacjenci kobierzyńskiego Szpitala udowadniają, że ich dzieła mogą wzbudzić zachwyt i wzruszenie.
W przededniu 75 rocznicy eksterminacji – 22 czerwca o godz. 10.45 w Teatrze szpitalnym (w którym przed 75 laty w czasie wywożenia pacjentów z Zakładu zamknięty został personel medyczny) odbędzie spotkanie i dyskusja przygotowane we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim. „O odpowiedzialności za ludzi chorych psychicznie” mówić będą dr Łukasz Cichocki (Prezes Polsko-Niemieckiego Towarzystwa Zdrowia Psychicznego) i prof. Hubert Kaszyński (z Instytutu Socjologii UJ). Następnie w ramach spaceru aksjologicznego odwiedzą miejsca związanych ze zbrodnią, który zakończy wspólna przestrzeń refleksji nad tym, co stało się przed 75 laty (spacer i dyskusję poprowadzą pni Olga Maciejewska, Karolina Rożniatowska (IS UJ).
Organizatorami wydarzenia są: Szpital Specjalistyczny im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie, Kościół Rektoralny p.w. Matki Boskiej
Częstochowskiej, Warsztat Terapii Zajęciowej Szpitala Specjalistycznego im. Dr. Józefa Babińskiego w Krakowie, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Chorych Psychicznie “Varia”, Polsko-Niemieckie Towarzystwo Zdrowia Psychicznego, Instytut Terapii i Edukacji Społecznej – Stowarzyszenie, oraz Instytut Socjologii UJ. W spotkaniu uczestniczyć będą uczniowie krakowskich szkół (dla chętnych kontakt maciej.bobr@babinski.pl).
W dniu 23 czerwca uczcimy ofiary tej zbrodni Mszą Świętą w Kaplicy Szpitalnej oraz koncertem (początek o godz. 10.00), a następnie złożyły kwiaty pod pomnikiem upamiętniającym zamordowanych pacjentów. Większość 565 chorych przebywających wówczas w Zakładzie wywieziono do KL Auschwitz a 35, którzy niezdolni byli do transportu zamordowano na miejscu zastrzykami z fenolu i pogrzebano w zbiorowej mogile na szpitalnym cmentarzu przy ul. Czerwone Maki. Tam, również złożone zostaną kwiaty.